YÜKSEK TANSİYONA (Hipertansiyon) İYİ GELEN BESİNLER

Hipertansiyon veya yüksek tansiyon, kalp hastalıklarının en yaygın önlenebilir kalp hastalıkları risklerdendir.

Dünyada 1 milyar insan hipertansiyon’ludur. Sistolik kan basıncı (SKB) 130 mm Hg yukarısıdır. Diastolik kan basıncı (DKB) 80 mm Hg yukarısı olanlar hipertansiyon yüksek bireyler olarak tanımlanmaktadır.

Kan basıncını düşürmek için bazı ilaçlar kullanılmaktadır. Ama hayat tarzı değişikliği ve beslenmede düzenlemeler yapılır. Kan basıncının ideal aralığa gelmesine ve kalp hastalıkları riskini düşürmede yardımcı olur. 

Yüksek tansiyonlu tüm bireylere kan basıncını düşürmeye yardımcı ilaçlar kullanılır. Bununla birlikte kalp sağlığını koruyucu bir beslenme planı önerilmektedir.

Sağlıklı bir beslenme kan basıncını düşürmede ve ideal aralığı korumada önemli bir yere sahiptir. Çalışmalar gösteriyor, bazı besinler özellikle potasyum ve magnezyum içeriği yüksek olanlar, kan basıncı seviyesini düşürmektedir.

Kan basıncını düşürmeye yardımcı en iyi besinler ! Hipertansiyon Nasıl Düşürülür?

1. Turunçgiller : Hipertansiyon bulunan bireylerde greyfurt, portakal veya limon kan basıncını düşürmede güçlü bir etkiye sahiptirler. İçeriğinde ki vitamin, mineraller sayesinde kalp hastalıkları riskini azaltmaya yardımcıdırlar. Bir çalışmada, kadınlarda günlük limon suyunu düzenli tüketmişler. Yürüyüş ile birlikte sistolik kan basıncı üzerinde olumlu etkisi olmaktadır. 
2. Somon ve diğer yağlı balıklar: yağlı balıklar çok iyi bir omega-3 kaynağıdır. Bu yağlar inflamasyonu azaltarak kan basıncı seviyesini düşürmede etkilidir.  Kan damarlarını daraltan oksilipinlerin seviyesini düşürmektedirler. 
3. Kabak çekirdeği: İçeriğindeki magnezyum, potasyum ve nitrik asit üretimi için gerekli olan bir aminoasittir. Arginin sayesinde damarın genişlemesi sağlar. Kan basıncının azalması sağlanmaktadır. Bir çalışmada, kadınlar düzenli bir şekilde 6 hafta boyunca 3gr kabak çekirdeği yağı takviyesi almışlar. Sistolik kan basıncında önemli bir azalma saptanmıştır. 
4. Kurubaklagiller: özellikle fasulye ve mercimek içeriğindeki lif, magnezyum ve potasyum sayesinde kan basıncını düzenlemede yardımcıdır. Bazı çalışmalar gösteriyor ki,  fasulye ve mercimek tüketmek kan basıncını düşürmeye yardımcı olmaktadır. 
5. Berry meyveler: kalp hastalıkları riskini azaltmada etkileyici sağlık faydaları bulunmaktadır. Berry meyveler Antioksidandan zenginlerdir ve bu meyvenin rengini veren antosiyanin içermektedir. Yabanmersini, ahududu, böğürtlen ve çilek kan basıncını düşürmede etkisi olan meyvelerdendir. 
6. Tam tahıllar: tam tahıllı beslenmek kan basıncını düşürmede yardımcı olmaktadır. Bir çalışmada, günde 30 gr faza tam buğday tüketmek yüksek kan basıncını %8 azaltmaktadır. 
7. Antep fıstığı: İçeriğindeki potasyum sayesinde kalp sağlığı için önemlidir ve kan basıncını düzenlemektedir.
8. Havuç: inflamasyonu azaltarak kan basıncı seviyesini düşürmeye yardımcıdır. Çiğ tüketimi yüksek kan basıncını düşürmede daha yararlıdır. Bir çalışmada çiğ havuç tüketenlerin kan basıncı seviyesi daha düşük saptanmıştır. Başka bir çalışmada; 3 ay boyunca taze havuç suyu içenlerde sistolik kan basıncında azalmalar gözlemlenmiştir. 
9. Kereviz: kan damarlarını rahatlatır ve kan basıncı seviyesini düşürmektedir. 

Kan basıncını düzenlemeye yardımcı diğer besinler

1. Domates ve ürünleri: içeriğindeki potasyum ve likopen sayesinde kalp sağlığı üzerinde yararlı etkisi vardır. Bir çalışmada domates ve domates ürünleri tüketen bireylerde kalp hastalıkları riskini azalmıştır. Kan basıncı seviyelerini düzenlediği ile ilişkilendirilmiştir.
2. Brokoli: birçok yararlı etkisiyle bilinen brokoli, dolaşım sistemi sağlığında da ön plandadır. Antioksidanlar sayesinde vücutta nitrik oksit seviyesini arttırarak kan damarı fonksiyonlarını geliştirmektedir. Bu sayede kan basıncını düşürmektedir. Bir çalışma, haftada 4 porsiyon, fazla brokoli tüketenlerde yüksek kan basıncı riskinin ayda bir görülmüş. Daha az tüketenlere göre daha az risk taşıdığı gözlemlenmiştir.
3. Yoğurt: içeriğindeki potasyum kalsiyum, kan basıncını düzenlemeye yardımcıdır. Çalışmalarda günde 3 porsiyon süt ve ürünleri tüketmişlerdir. Yüksek kan basıncı %13 daha az risk taşımıştır. Günde 200 gr süt ve süt ürünleri tüketimini artışı da %5 hipertansiyon riskini azaltmayla ilişkilendirilmiştir. 
4. Baharatlar: Bazı baharatlar veya bitkiler güçlü içerikleri sayesinde kan damarlarının rahatlamasına yardımcı olurlar. Böylelikle kan basıncını olumlu bir şekilde azaltmaktadır. Kereviz tohumu, kişniş, safran, ginseng, tarçın, fesleğen ve zencefil kan basıncını düşürmeye yardımcı bitkilerdir. 
5. Chia veya keten tohumu: içeriğindeki potasyum, magnezyum ve lif sayesinde kan basıncını düzenlemede önemlidir. Bir çalışmada günde 35 gr chia tohumu unu takviyesi alan bireyler vardır. Hem ilaç kullananlarda hemde kullanmayanlarda, plasebo grubuna göre azalma saptanmıştır. Ek olarak, farklı çalışmalarda keten tohumu takviyesi alanların kan basıncı seviyelerinde azalmalar görülmüştür. 
6. Turp : içeriğinde yüksek nitrat sayesinde kan damarlarını rahatlatmakta ve kan basıncını düşürmeye yardımcı olmaktadır. 
7. Ispanak: turp gibi ıspanakta nitrat açısından yüksek içeriğe sahiptir. Ayriyetten antioksidanlardan zengin, potasyum, kalsiyum ve magnezyum yüksek kan basıncı olan kişilerde mükemmel bir seçenektir. Bir çalışmada, 7 gün boyunca 500 ml ıspanak çorbası içmişler. Hem sistolik hem diastolik kan basınçlarında, kuşkonmaz çorbası içenlere göre düşüş gözlemlenmiştir. Ayrıca ıspanak çorbası damar sertliğinide azaltmada yardımcı olmuştur. 

Yaşam tarzı değişikleri ve sağlıklı bir diyet, kan basıncı seviyelerinin düşmesine yardım eder. Ve kalp hastalıkları riskinin azalması ile ilişkilendirilmiştir.

Diyetisyen ve Fitoterapi uzmanı Fulya Göldeli